YER ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ
1.RENKLENDİRME YÖNTEMİ
Bu yöntemde yer şekilleri renklerle ifade edilir. Her renk belirli bir yüksekliği göstermek için kullanılır.
2.TARAMA YÖNTEMİ
Bu yöntemde, yükselti değerleri eğim yönünde çizilen farklı boydaki çizgilerle gösterilir. Çizgi grupları arasındaki halka şeklindeki boşluklar yükselti basamaklarını gösterir.
Çizgiler eğimin fazla olduğu yerlerde kısa, kalın ve sık olur. Eğim az ise uzun, ince ve seyrek olur. Düz alanlar boş bırakılmaktadır.
3. GÖLGELENDİRME YÖNTEMİ
Yeryüzü şekillerinin bir yönden eğik olarak ışık aldığı düşünülür. Buna göre ışık alan yerler açık, ışık almayan yerler koyu renkte görünürler. Bu yöntemde yükselti basamakları bulunmadığından, daha çok yardımcı bir yöntem olarak kullanılır.
4.KABARTMA YÖNTEMİ
Maket türü haritalardır. Yer şekillerini en iyi gösteren haritalardır. Fakat yapılması ve taşınması zor olduğundan pek kullanışlı değildir.
5.İZOHİPS YÖNTEMİ
İzobat: Eş derinlik (deniz ve göllerde kullanılır.)
İZOHİPSLERİN ÖZELLİKLERİ
-
İç içe kapalı eğrilerdir. Birbirini kesmezler.
-
Yükselti dıştan içe doğru artar.
-
Aralarındaki yükselti farkı birbirine eşittir (Equdistance).
-
İzohipslerin sık veya seyrek geçmesi yer şekillerine bağlıdır.
-
İzohipslerin sık geçtiği yerde eğim fazladır. Seyrek geçtiği yerde eğim azdır.
-
Eğim arttıkça yatay mesafe (kuş uçuşu) kısalır.
-
Aynı izohips çizgisi üzerindeki bütün noktalarda yükselti aynıdır.
-
İzohips çizgisi üzerinde olmayan bir noktanın kesin yükseltisi bilinemez.
- Dağ dorukları (zirveler ) nokta halinde gösterilir.
- Akarsu vadilerinde yükseltinin arttığı yöne doğru girinti oluşur.
-
Akarsudan sonraki ilk yükseltiler birbirine eşittir.
-
Delta, akarsuyun denize döküldüğü yerde biriktirmesi ile oluşan düzlüklerdir.
-
Dağ yamaçlarının birleştiği yerlere sırt denir. Yükseltinin arttığı yöne doğru "U " harfi şeklinde görünürler.
-
Doruk veya dorukları çevreleyen yamaçlardan oluşan yeryüzü şekillerine tepe denir.
-
Kıyı çizgisi (deniz kıyısı) sıfır metredir.
-
Taban yüksekliği aynı olan iki tepe arasındaki küçük düzlüğe boyun denir.
-
Ok işareti çevresine göre çukur olan (kapalı çukur-çanak-krater) yerleri gösterir.
PROFİL ÇIKARMA
Profili çıkarılacak olan noktaların arasına bir doğru çizilir.
Bu doğrunun kestiği izohipslerin yükselti değerleri, alt kısma çizilecek yükselti ölçeği ile kesiştirilir.
Kesişen noktalar birleştirildiğinde profil çıkarılmış olur.
|
|
